توضیحات
کود نیترات کلسیم زایز | تقویت‌کننده مؤثر رشد و کیفیت در کشاورزی مدرن
مقدمه
نیترات کلسیم یکی از کودهای معدنی محلول در آب است که به‌عنوان منبع کلسیم قابل جذب و نیتروژن نیتراته برای گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در میان برندهای موجود، کود نیترات کلسیم زایز (ZEIZ) به دلیل کیفیت بالا، خلوص زیاد و سازگاری با شرایط اقلیمی ایران، به یکی از انتخاب‌های محبوب بین گلخانه‌داران، باغداران و کشاورزان صنعتی تبدیل شده است.
در این مقاله، به بررسی علمی و فنی این کود، مزایا، روش مصرف، تفاوت با سایر برندها، و نکات تخصصی آن می‌پردازیم.
ترکیب و مشخصات فنی نیترات کلسیم زایز
| ترکیب | مقدار تقریبی |
|---|---|
| نیتروژن کل (N) به صورت نیتراته | 15.5٪ |
| اکسید کلسیم (CaO) محلول در آب | 26٪ |
| کلسیم عنصری (Ca) | ≈19٪ |
| حلالیت در آب | بیش از 1200 گرم در لیتر (در دمای 20°C) |
| pH محلول 1٪ | 5.0 تا 6.5 |
| کلر، سدیم، فلزات سنگین | کمتر از حد مجاز (مناسب برای کشاورزی پیشرفته) |
نقش عناصر در رشد گیاهان
کلسیم (Ca):
-
عنصر ساختمانی اصلی دیواره سلولی
-
تنظیم‌کننده فعالیت‌های آنزیمی و تبادل یونی
-
پیشگیری از اختلالات فیزیولوژیکی مانند پوسیدگی گلگاه، لکه تلخ سیب، ترک خوردگی میوه
نیتروژن نیتراته (NO₃⁻):
-
محرک رشد رویشی و افزایش فتوسنتز
-
جذب سریع‌تر از فرم آمونیومی و بدون خطر سمیت
-
مؤثر در رشد سبزینه‌ای و افزایش عملکرد
🔬 نکته علمی: برخلاف نیتروژن آمونیومی که ممکن است در خاک‌های قلیایی به آمونیاک تبخیر شود، فرم نیتراته پایدارتر و جذب آن در طیف وسیع‌تری از pH ممکن است.
مزایای علمی مصرف نیترات کلسیم زایز
✅ تأمین همزمان دو عنصر حیاتی
✅ افزایش کیفیت میوه (سفتی، رنگ، عمر نگهداری)
✅ بهبود رشد ریشه و استقرار گیاه در خاک
✅ کاهش تنش‌های محیطی (خشکی، شوری، گرما)
✅ سازگاری با انواع خاک‌های قلیایی و آهکی
✅ محلول‌پذیری کامل بدون رسوب در سیستم‌های آبیاری
علائم کمبود کلسیم و نیتروژن
| نوع کمبود | علائم |
|---|---|
| کلسیم | نکروز نوک برگ‌ها، پوسیدگی گلگاه، نرم شدن بافت میوه، افت کیفیت نگهداری |
| نیتروژن | رنگ‌پریدگی برگ‌های پایینی، کاهش رشد ساقه، کمبود رشد رویشی، برگ‌های نازک |
روش‌های مصرف نیترات کلسیم زایز
1. مصرف در سیستم‌های آبیاری (Fertigation):
-
مقدار عمومی: 10–20 کیلوگرم در هکتار در هر نوبت
-
دفعات: بر اساس دوره رشد و تحلیل خاک یا برگ (اغلب هر 7–14 روز)
-
نکته: در کشت‌های گلخانه‌ای دُز دقیق‌تر و مداوم‌تر تنظیم می‌شود
2. محلول‌پاشی برگی:
-
غلظت: 1 تا 2 در هزار (1 تا 2 گرم در لیتر آب)
-
زمان مصرف: دوره‌های حساس مانند تشکیل میوه و پیش از برداشت
-
هشدار: در ساعات گرم روز یا نور مستقیم خورشید محلول‌پاشی نشود
3. مصرف پایه یا خاکی (Pre-plant):
-
200 تا 400 کیلوگرم در هکتار، بسته به نوع محصول و آزمایش خاک
-
به‌ویژه در محصولاتی با نیاز بالای کلسیم مانند کاهو، کرفس، صیفی‌جات
توصیه‌های تخصصی مصرف کود نیترات کلسیم زایز
✅ کوددهی بر اساس آزمون خاک و برگ انجام شود
✅ با کودهای فسفاته در یک مخزن مخلوط نشود (خطر رسوب کلسیم فسفات)
✅ در خاک‌های با شوری بالا، همراه با شست‌وشوی دوره‌ای استفاده شود
✅ در محلول‌پاشی، از سورفکتانت مناسب برای افزایش جذب استفاده شود
✅ در برنامه‌های تغذیه‌ای، جایگزین امنی برای نیترات آمونیوم یا نیترات پتاسیم است (اگر گیاه نیاز کلسیمی بالایی دارد)
کاربرد تخصصی در محصولات کشاورزی
| محصول | اثر کلیدی نیترات کلسیم |
|---|---|
| گوجه‌فرنگی | کنترل پوسیدگی گلگاه و افزایش وزن میوه |
| سیب | کاهش لکه تلخ و افزایش ماندگاری |
| خیار | سفتی میوه و افزایش تعداد گل‌های بارور |
| انگور | جلوگیری از ترک خوردگی و افزایش قند |
| مرکبات | افزایش استحکام پوست میوه و رنگ‌آوری بهتر |
| توت‌فرنگی | بهبود طعم، رنگ و ماندگاری در سردخانه |
مقایسه علمی با برندهای دیگر
| ویژگی | نیترات کلسیم زایز | برندهای متفرقه |
|---|---|---|
| خلوص نهایی | بالا (>98%) | متغیر (80–95%) |
| حلالیت | بسیار سریع | نسبتاً کند یا همراه با ناخالصی |
| پایداری در سیستم‌های آبیاری | بالا | گاهی رسوب‌زا |
| فاقد کلر و سدیم | ✅ | ❌ (ممکن است شامل باشد) |
| گواهی کنترل کیفیت | دارد | غالباً ندارد |
سازگاری کود نیترات کلسیم زایز با اقلیم ایران
کشور ایران دارای خاک‌هایی عمدتاً قلیایی (pH بالا)، آهکی، با مشکل جذب کلسیم و نیتروژن است. نیترات کلسیم زایز به دلیل:
-
pH اسیدی ملایم
-
عدم تولید آمونیاک
-
عدم کاهش جذب عناصر دیگر
-
حل‌پذیری بالا در آب‌های با EC متوسط
گزینه‌ای بسیار مناسب برای اغلب شرایط کشاورزی در ایران است.
نکات ایمنی و نگهداری کود نیترات کلسیم زایز
-
در محیط خشک، خنک و دور از تابش مستقیم نور نگهداری شود
-
از تماس مستقیم با پوست و چشم جلوگیری شود
-
برای نگهداری طولانی‌مدت، درب کیسه پس از هر بار مصرف بسته شود
-
در انبارهای بدون رطوبت و دارای تهویه قرار گیرد
سوالات متداول
1. آیا می‌توان از کود نیترات کلسیم زایز در محصولات ارگانیک استفاده کرد؟
اگرچه نیترات کلسیم ماده‌ای معدنی است، اما برای تأیید ارگانیک باید از نوع دارای گواهی ارگانیک استفاده شود.
2. نیترات کلسیم با چه کودهایی قابل ترکیب است؟
با اغلب کودهای نیتراته، پتاسه و عناصر ریزمغذی سازگار است. اما با فسفات‌ها نباید در یک مخزن مخلوط شود.
3. در چه زمانی محلول‌پاشی مؤثرتر است؟
صبح زود یا عصر، در زمانی که تبخیر سطح برگ پایین است.
4. آیا مصرف بیش از حد کلسیم خطر دارد؟
بله، مصرف بیش از نیاز ممکن است باعث تداخل در جذب منیزیم و پتاسیم شود. همیشه بر اساس نیاز واقعی گیاه و تحلیل برگ عمل شود.
نتیجه‌گیری نهایی
کود نیترات کلسیم زایز با فرمولاسیون حرفه‌ای، خلوص بالا، حلالیت کامل و اثرگذاری سریع، یکی از بهترین گزینه‌ها برای رفع نیاز کلسیم و نیتروژن در اغلب گیاهان زراعی و باغی است. استفاده صحیح از این کود می‌تواند منجر به افزایش قابل‌توجه عملکرد، کیفیت محصول، کاهش ضایعات پس از برداشت و بهبود سلامت خاک و گیاه شود.
اگر کشاورز حرفه‌ای هستید یا در مدیریت تغذیه گیاه سرمایه‌گذاری می‌کنید، زایز یکی از بهترین انتخاب‌های شماست.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.